Thịt gà - Vị thuốc bổ đa năng

Gà rất đa dạng về chủng loại như gà ri, gà đông cảo, gà ác, gà chọi. Nhiều bộ phận của gà được dân gian và y học cổ truyền dùng làm thuốc như thịt gà (kê nhục, trứng gà (kê tử), mật gà (kê đảm), màng mề gà (kê nội kim hay kê hoàng bì), xương gà (kê cốt), chân gà (kê cước), gan gà (kê can). Bài viết này chúng tôi chỉ giới hạn cách chữa bệnh từ thịt gà.

Theo Đông y, thịt gà vị ngọt, tính ấm có tác dụng ôn trung ích khí, bổ tinh tủy. Thường dùng cho các trường hợp gầy yếu sút cân, suy kiệt, đầy bụng không tiêu, ăn kém, tiêu chảy, lỵ, phù nề, tiểu dắt, di niệu, huyết trắng, sau đẻ ít sữa, bệnh tiểu đường.

Một số món ăn - bài thuốc chữa bệnh từ thịt gà:

Gà hầm sâm quy: gà giò 1 con; nhân sâm, đương quy, muối ăn mỗi thứ đều 15g. Gà làm sạch, luộc chín, róc bỏ xương, cho nhân sâm, đương quy và muối ăn vào hầm chín nhừ. Ăn hết trong một vài lần. Dùng cho người viêm gan; phụ nữ sau nạo sảy thai, sau đẻ.

Gà hầm sâm hồi xuyên tiêu: gà 1 con, nhân sâm 10g, tiểu hồi 10g, xuyên tiêu 6g. Gà làm sạch, cho các vị thuốc cùng với chút rượu, đường, dầu, mắm, gia vị vào bụng gà buộc lại, thêm nước, hầm cách thủy, ăn khi đói. Dùng cho các bệnh nhân đau bụng, đầy hơi, mệt mỏi.

Gà hầm thảo quả, bột nghệ, hồ tiêu, vỏ quýt: gà trống 1 con, thảo quả 2 quả, bột nghệ 3g (hoặc nghệ tươi), hồ tiêu 6g, vỏ quýt 3g, thêm hành, dấm, nước mắm và lượng nước thích hợp, nấu nhừ, ăn khi đói. Dùng cho các trường hợp suy nhược cơ thể, đầy bụng không tiêu.

Gà hấp hoàng kỳ: gà mái giò 1 con, hoàng kỳ 60g. Gà làm sạch, cho vào nồi hấp cùng hoàng kỳ, thêm gừng, hành, muối, gia vị, hầm trong 3 giờ. Dùng cho các trường hợp sa dạ dày, sa thận, sa trực tràng, sa tử cung.

Gà trống hầm rượu: gà trống 1 con làm sạch, cho rượu vào hầm chín. Dùng cho các trường hợp thận hư ù tai chóng mặt.

Hoàng thư kê mễ phạn: gà mái (hoàng thư kê) 1 con, gạo trắng (mễ phạn) và bách hợp với một lượng thích hợp. Gà làm sạch bỏ ruột, cho gạo và bách hợp vào bụng gà khâu lại, thêm nước, gia vị, nấu chín cho ăn. Dùng cho các trường hợp suy nhược gầy còm, huyết hư sau đẻ.

Gà kho riềng: gà trống 1 con; riềng, thảo quả mỗi thứ 6g; trần bì, hồ tiêu mỗi thứ 3g. Gà làm sạch chặt khúc, các dược liệu cho vào túi vải xô, thêm nước, hành, dấm, gia vị, đun nhỏ lửa cho chín nhừ, chia ăn nhiều lần. Dùng cho các trường hợp suy nhược ăn kém, chậm tiêu, đau bụng.

Gà hầm xích đậu: gà mái ri lông vàng (hoàng thư kê) 1 con, xích tiểu đậu 30g, thảo quả 3g. Gà làm sạch, tất cả cho vào nồi, thêm nước, muối, mắm, gừng tươi, hành sống; đun to lửa cho sôi, đun nhỏ lửa cho chín nhừ, chia ăn nhiều lần. Dùng cho các trường hợp thiểu dưỡng gây phù mặt và chân tay.

Gà thập cẩm: thịt gà trống (hoàng hùng kê) 150g, bột mì 210g, hành củ 15g, bột tiêu, gừng, các gia vị khác với liều lượng thích hợp. Thịt gà cùng với hành, tiêu, gừng và các gia vị khác băm trộn sẵn để làm nhân. Bột mì thêm nước nhào trộn, cán thành bánh. Làm bánh có nhân là thịt gà cùng gia vị, luộc hay hấp chín, làm bữa ăn chính, cho ăn khi đói, ngày 1 lần trong 1 đợt 5 - 10 ngày. Dùng cho người cao tuổi tỳ vị hư nhược gầy còm, da khô nhẽo.

Lưu ý: Người có cơ địa mẫn cảm, dị ứng như hen suyễn phong thấp dễ có phản ứng mẩn ngứa, nổi ban, khó thở khi ăn da gà, gan gà; khi làm các món gà kho, gà hầm, thêm gừng tươi đập dập hoặc thái mỏng làm gia vị và giải mẫn cảm theo kinh nghiệm dân gian. 

TS. Nguyễn Đức Quang
Theo Suckhoedoisong